โคราชจัดแข่งวิ่งควายในงานประเพณีบุญเดือนสาม ทูนขวัญข้าว สู่ขวัญกระบือฯ แห่งเดียวในภาคอีสาน ประเพณีโบราณที่สืบทอดมานานนับร้อยปี

เมื่อวันที่ 8 ก.พ. 2562 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่จังหวัดนครราชสีมาได้จัดให้มีการแข่งวิ่งควาย ในงานประเพณีบุญเดือนสาม ทูนขวัญข้าว สู่ขวัญกระบือฯ ที่ ตำบลขุนทอง อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา เพื่อชิงถ้วยรางวัลชนะเลิศพร้อมเงินรางวัล 10,000 บาท การแข่งขันวิ่งควายครั้งนี้เป็นครั้งที่ 2 แต่ก็ยังยึดรูปแบบเดียวกันกับการจัดแข่งขันวิ่งควายที่จังหวัดชลบุรี ที่พิเศษคือในการแข่งขันปีนี้ได้รับความสนใจจากผู้เลี้ยงควายในจังหวัดขอนแก่น มหาสารคาม ชัยภูมิ และ บุรีรัมย์ ต่างนำควายเข้ามาทำการคัดเลือกวิ่งแข่งเป็นจำนวนหลายสิบตัว ซึ่งต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่าอยากให้จังหวัดของตัวเองมีการจัดแข่งขันวิ่งควายแบบนี้เช่นกัน ซึ่งในการแข่งขันครั้งนี้ยังมีบรรดาแมวมองเข้ามาเลือกซื้อควายที่วิ่งดีมีแววเด่นเพื่อจะนำไปลงแข่งที่จังหวัดชลบุรีอีกด้วย โดยควายปกติทั่วไปจะมีราคาขายที่ 30,000-40,000 บาท แต่ควายที่ผ่านการวิ่งและมีแววดีจะมีการซื้อขายกันที่ราคา 150,000 บาท ซึ่งถือว่าเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับควายของเกษตรกรเป็นอย่างมาก

สำหรับประเพณีบุญเดือนสาม ทูนขวัญข้าว สู่ขวัญกระบือฯ ที่ตำบลขุนทอง เป็นประเพณีโบราณที่สืบทอดมานานนับร้อยปี แต่ในช่วง 16 ปี ที่ผ่านมาได้รับการสนับสนุนให้จัดเป็นงานบุญประจำปี เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์สร้างรายได้ให้ชุมชน แต่หัวใจของประเพณีนี้คือการได้บูชาข้าว หรือพระแม่โพสพ ก่อนเข้าสู่ฤดูกาลหว่านไถ เพื่อความเป็นสิริมงคล รวมทั้งเป็นการแสดงความเคารพ และระลึกถึงบุญคุณของควาย สัตว์ที่ถูกนำมาใช้เป็นแรงงานหว่านไถในอดีต

ปัจจุบันชาวบ้านที่นี่เลี้ยงควายเพื่อการอนุรักษ์และเพื่อนำปุ๋ยคอกมาใช้ทำการเกษตร งานบุญวันนี้จึงถือเป็นฤกษ์งามยามดีของการบูชาข้าว สู่ขวัญควาย และได้เอาปุ๋ยคอกลงนา งานประเพณีบุญเดือนสาม ทูนขวัญข้าว สู่ขวัญกระบือฯ อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา จัดเป็นประจำทุกปี ในวันขึ้น 3 ค่ำเดือน 3 นอกจากการสืบทอดประเพณีและส่งเสริมการท่องเที่ยวแล้ว สำหรับผู้เฒ่าผู้แก่ในชุมชนพวกเขายังถือว่าเป็นโอกาสที่ได้ส่งต่อความรู้และความภาคภูมิใจในวิถีคนเลี้ยงควายให้กับลูกหลานอีกด้วย