เมื่อตำนานจีนโบราณกลายเป็นเรื่องไม่อิงนิยาย

นักวิชาการมักระบุว่าประวัติศาสตร์จีนช่วงราชวงศ์เซี่ยหรือเมื่อกว่า 4,000 ปีก่อน มีส่วนที่เป็นตำนานอยู่มากกว่าหลักฐานที่เชื่อได้ในทางประวัติศาสตร์ แต่จากการค้นพบเมื่อไม่นานมานี้ของนักวิจัยชาวจีนและอเมริกันช่วยยืนยันว่า เหตุการณ์สำคัญในช่วงราชวงศ์เซี่ย โดยเฉพาะอุทกภัยครั้งใหญ่ซึ่งสร้างวีรบุรุษในตำนานคือ พระเจ้าอวี่มหาราช เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริง

นักวิชาการจากสาขาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นนักโบราณคดี นักมานุษยวิทยา และนักภูมิศาสตร์เริ่มต้นการสำรวจอย่างจริงจังเมื่อปี 2007 หลังจาก อู๋ชิงหลง ศาสตราจารย์ด้านภูมิศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัยหนานจิงค้นพบหลักฐานอุทกภัยครั้งใหญ่อันเกิดขึ้นจากเขื่อนยักษ์กั้นแม่น้ำหวงเหอพังทลายเมื่อหลายพันปีก่อน ซึ่งจากการตรวจสอบกระดูกของเหยื่อน้ำท่วมเมื่อครั้งโบราณพบว่ามีอายุ 1,922 ปีก่อนคริสต์ศักราช

ช่วงเวลาดังกล่าวตรงกับช่วงที่แผ่นดินจีนสมัยราชวงศ์เซี่ยเกิดน้ำท่วมใหญ่บ่อยครั้ง ตำนานเล่าว่า พระเจ้าเหยาทรงสั่งการให้ขุนนางชื่อ กุ่น แก้ปัญหาอุทกภัย แต่วิธีการสร้างเขื่อนกั้นของกุ่นไม่สำเร็จซ้ำยังทำให้อุทกภัยรุนแรงขึ้น จนถูกพระเจ้าเหยาสั่งประหารและตั้งให้บุตรชายของกุ่นคืออวี่เป็นแม่งาน ซึ่งอวี่ใช้วิธีขุดคลองระบายน้ำจนสำเร็จ ต่อมาอวี่ขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าต้าอวี่ กษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ของจีนโบราณ