เรื่องหนึ่งที่ยังไม่ทราบกันก็คือ หม่า มีจดหมายเปิดผนึกไปถึงลูกค้า พนักงาน (อาหลี่เหริน) และผู้ถือหุ้นด้วย
ช่วงต้นเดือน ก.ย.ที่ผ่านมา มีข่าวใหญ่สะท้านวงการธุรกิจ นั่นคือการประกาศล้างมือในอ่างทองคำของ "หม่าหยุน" หรือ แจ๊ค หม่า ประธานบริหารของ Alibaba Group (อาลีบาบา กรุ๊ป) และส่งไม้ต่อให้กับ เดเนียล จาง รับตำแหน่งต่อไป
คนทั่วไปน่าจะทราบข่าวนี้กันหมดแล้ว แต่เรื่องหนึ่งที่ยังไม่ทราบกันก็คือ หม่า มีจดหมายเปิดผนึกไปถึงลูกค้า พนักงาน (อาหลี่เหริน) และผู้ถือหุ้นด้วย เป็นจดหมายที่บอกเล่าเรื่องราวของตัวเขาเองและความสำเร็จในบริษัท รวมถึงมองการณ์ไกลถึงอนาคตของบริษัทภายใต้ผู้นำคนใหม่ เป็นสารที่ทรงพลังที่มีทั้งเรื่องราวความสำเร็จและแผนที่นำทางไปสู่ความสำเร็จยิ่งกว่าในอนาคต
ในจดหมายเขาเริ่มต้นว่า วันที่ประกาศเรื่องนี้เป็นวันครบรอบ 19 ปีแห่งการก่อตั้งอาลีบาบาพอดี และเขารู้สึกตื่นเต้นที่จะบอกข่าวการโอนถ่ายตำแหน่งบริหารให้กับ จาง ในปีหน้า และระหว่างที่ หม่า ยังคงดำรงตำแหน่งนี้ต่อไปอีก 12 เดือน เขาจะช่วยประคับประคองการเปลี่ยนผ่านนี้ให้สำเร็จลุล่วงไป และย้ำว่าเขาจะอยู่กับอาลีบาบาต่อไปจนถึงการประชุมผู้ถือหุ้นประจำปี 2020
หม่า บอกว่า เขาได้เตรียมการการสืบทอดตำแหน่งมานานถึง 10 ปีแล้ว และรู้สึกยินดีที่ได้ประกาศข่าวนี้และขอขอบคุณการสนับสนุจากหุ้นส่วนของอาลีบาบาและคณะกรรมการบริหาร และเขายังจะขอขอบคุณเป็นพิเศษกับเพื่อนร่วมงานและครอบครัวของพวกเขา เพราะ "ความเชื่อมั่น การช่วยเหลือ และการทำงานร่วมกันของพวกเราตลอด 19 ปีที่ผ่านมา ทำให้เราพร้อมรับกับวันสำคัญครั้งนี้ด้วยความเชื่อมั่นและความแข็งแกร่ง"
เขาเสริมว่า การเปลี่ยนผ่านครั้งนี้ แสดงให้เห็นว่าอาลีบาบาได้ก้าวไปสู่อีกขั้นของการบริหารจัดการ จากบริษัทที่เคยพึ่งพาปัจเจกบุคคล มาเป็นระบบที่มีความเป็นเลิศด้านองค์กร และมีวัฒนธรรมการพัฒนาอัจฉริยภาพ
หม่า เล่าย้อนอดีตว่า
"เมื่ออาลีบาบาก่อตั้งเมื่อปี 1999 เป้าหมายของเราคือการสร้างบริษัทที่สามารถทำให้จีนและโลกรู้สึกภาคภูมิใจว่าเป็นบริษัทที่สามารถก้าวข้าม 3 ศตวรรษและมีอายุยืนนาน 102 ปี อย่างไรก็ตาม เรารู้ว่าไม่มีใครสามารถทำให้บริษัทยั่งยืนนานถึง 102 ปีได้ บริษัท อาลีบาบาที่ยั่งยืนจะต้องสร้างขึ้นมาบนหลักการบริหารจัดการที่สมเหตุสมผล มีปรัชญาที่อิงความเป็นอารยะเป็นแกนหลัก และมีความต่อเนื่องในการพัฒนาศักยภาพ ไม่มีบริษัทไหนที่จะพึ่งพาผู้ก่อตั้งได้เพียงอย่างเดียว ซึ่งผมควรจะรู้ดีกว่าคนอื่น เพราะข้อจำกัดด้านกายภาพและพลังงาน ไม่มีใครที่จะสามารถแบกรับความรับผิดชอบในฐานะประธานและซีอีโอได้ตลอดกาล"
นี่คือใจความสำคัญที่ หม่า พยายามบอกกับคนในบริษัท ผู้ถือหุ้น และยังอาจสะท้อนไปถึงบริษัทอื่นๆ ที่พึ่งพา "บารมี" ของผู้ก่อตั้งมากเกินไป จนเมื่อผู้ก่อตั้งเกิดเป็นอะไรขึ้นกะทันหัน ก็พลอยทำให้บริษัทสั่นคลอนไปด้วย และแม้จะมีการโอนถ่ายอำนาจระหว่างที่ผู้ก่อตั้งยังมีชีวิตอยู่ หากเป็นการถ่ายเลือดใหม่อย่างไร้ประสิทธิภาพ หรือปล่อยให้มีการแย่งชิงกัน ก็อาจเป็นสาเหตุแห่งความพินาศได้เช่นกัน
"เราถามคำถามเดียวกันนี้เมื่อ 10 ปีก่อน อาลีบาบาจะเติบโตอย่างยั่งยืนต่อไปอย่างไร หลังจาก หม่า จากบริษัทไป?" เราเชื่อว่าหนทางเดียวที่จะแก้ปัญหาการสืบทอดผู้นำคือการพัฒนาระบบการบริหารที่อิงกับวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์และกลไกในการพัฒนาผู้สืบทอดที่มีความสามารถ ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา เรามุ่งมั่นบ่มเพาะเรื่องนี้มาโดยตลอด" หม่า กล่าว
สาเหตุที่อาลีบาบา "อะเมซิ่ง" ไม่ใช่เพราะธุรกิจหรือระดับความสำเร็จของพวกเขา หม่า บอกว่า สิ่งที่สุดยอดของอาลีบาบาก็คือ พวกเขามาทำงานร่วมกันภายใต้ปฏิบัติการและวิสัยทัศน์ร่วมกัน ระบบหุ้นส่วนที่นำมาใช้ วัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ และทีมงานที่มีศักยภาพ เป็นรากฐานสำหรับอนาคตของอาลีบาบา เขาบอกว่า "ที่จริงแล้ว นับตั้งแต่ผมโอนถ่ายความรับผิดชอบในฐานะซีอีโอ เมื่อปี 2013 บริษัทก็ยังเดินหน้าต่อไปอย่างราบรื่นเป็นเวลา 5 ปี โดยอิงกับรากฐานระดับสถาบันที่ได้วางไว้"
ก่อนที่จะเข้าถึงเรื่องผู้บริหารคนใหม่ ผู้บริหารคนเก่าบอกว่า นับตั้งแต่ก่อตั้งบริษัทเมื่อปี 1999 เขาก็มองเห็นแล้วว่า ในอนาคตอาลีบาบาจะต้องพึ่งพาแรงผลักดันจากความที่มี "ทาเล้นต์" (ความสามารถที่โดดเด่น) ที่จะช่วยให้การสืบทอดทีมบริหารเป็นไปอย่างราบรื่น เขาบอกว่า "หลังจากการทำงานหนักหลายปี อาลีบาบาก็กลายเป็นศูนย์รวมผู้มีศักยภาพและคุณภาพยอดเยี่ยม และมีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ นั่นคือการใช้เป้าหมายเป็นแรงผลักดัน รวมถึงข้อที่ว่า เรายังพัฒนาผู้นำธุรกิจที่มีความโดดเด่นและมืออาชีพอย่างต่อเนื่อง เช่นเดียวกับ เดเนียล จาง"
จะเห็นได้ว่า หม่า ไม่ได้มองตัวเองเป็นศูนย์กลางจักรวาล แต่มองการทำงานเป็นทีมและการรักษาองค์การร่วมกันมากกว่า และตระหนักว่าความสำเร็จไม่ได้ขึ้นอยู่กับ "วัน แมน โชว์" แต่อยู่ที่การรู้จักเลือกใช้ทีมคนเก่งและปั้นคนเก่งมารองรับองค์กรอย่างไม่ขาดสายต่างหาก
